Gemeenschapskrant

Bo Spaenc en Bruno Vanden Broecke over De Woordenaar

06/09/22

Bruno Vanden Broecke geflankeerd door een jazzensemble: de muziektheatervoorstelling De Woordenaar belooft een ware explosie van woorden en noten.

Tine De Wilde

‘Als het goed marcheert, is muziektheater een van de mooiste kruisbestuivingen die op een podium kunnen bestaan’, vindt Bruno Vanden Broecke. Toen muzikant-componist Bo Spaenc hem polste over een samenwerking bij diens muziektheater De Kolonie, hoefde de acteur niet lang na te denken. ‘Ik had een aantal van Bo’s stukken gezien, en die vond ik allemaal heel mooi. Dus ben ik vrijwel meteen in het project gedoken.’ Woorden en noten gingen al snel aan het rollen. ‘De Woordenaar is een combinatie waar geen speld tussen te krijgen valt’, schreef De Standaard na de première. ‘De timing verraadt vakmanschap, het evenwicht tussen solo en samenklank een teamprestatie van een hogere orde.’ Maar hoe kneed je zo’n hecht samenspel tussen woord en klank?

Bruno Vanden Broecke kwam met een vaag idee bij Bo Spaenc op de koffie. ‘Ik wou het een keer graag over familiebanden hebben’, zegt hij. ‘Meer wist ik toen nog niet.’

‘Maar de titel volgde snel’, zegt Spaenc. ‘Woordenaar vonden we allebei catchy klinken: een woordenaar, iemand die de woorden eruit laat rollen … Ik vond dat sowieso ook goed bij Bruno passen.’ Beide makers gingen aan de slag, aanvankelijk los van elkaar.

Muziektheater heeft tijd nodig

Bo Spaenc verzamelde een groepje muzikanten om zich heen die volgens hem een vol en evenwichtig ensemble zouden vormen. ‘Johan Vandendriessche is een fantastische jazzmuzikant, die vooral blaasinstrumenten bespeelt. Ikzelf speel marimba, piano en drums. In pianist Pol Vanfleteren zag ik dan weer direct de perfecte verbindende figuur tussen ons.’ Dat trio werd nog aangevuld met een jonge vrouwenstem: afwisselend staat Dante Verspaendonck of Amber Meert mee op de planken.

Vervolgens hield de componist het beeld voor ogen van Vanden Broeckes personage op een podium, omgeven door muzikanten, instrumenten en woorden … en liet hij de muziekmuze haar werk doen. ‘Vanaf zo’n punt verloopt het componeren voor mij heel intuïtief. Het werd al snel een heel groot muziekwerk, waar we de stukken uit gekozen hebben die we het best met de tekst konden laten versmelten. Het type muziektheater dat ik graag maak, groeit altijd zo: heel organisch. Bruno heeft bladzijden en bladzijden bij elkaar geschreven. Met die gigantische hoeveelheid elementen begin je dan te bouwen en te puzzelen. Je schrijft en schaaft tot alles op zijn plaats valt.’

‘Zie het als een vergaarbak waarin alles eerst samenkomt’, zegt Bruno Vanden Broecke. ‘Je legt alles wat je hebt samen, en dan vindt de bevruchting plaats. Wat volgt is een lang en intens proces om tekst en muziek samen te laten passen. In ons geval was dat nog meer zo, omdat de tekst geen pure proza is: ik heb hem een zekere poëtische of zelfs muzikale kwaliteit gegeven. Hoe meer we repeteerden, hoe meer alles in elkaar begon te haken.’

Spaenc: ‘Muziektheater heeft tijd nodig om volledig in te dalen. Dat zorgt soms voor stress, zeker in de dagen voor de première, omdat het soms erg lang lijkt te duren voor een voorstelling helemaal klaar is. Maar het hoort erbij. Pas als alles op zijn plek valt, krijg je een kunstwerk – niet zomaar theater met een stuk muziek erbij. De disciplines versterken elkaar, en dan ontstaat er iets wat je vooraf nooit had kunnen bedenken.’

Agressieve buizerd als inspiratiebron

Vlak voor de repetities van De Woordenaar zouden beginnen, was Bruno Vanden Broecke met vakantie in Noord-Frankrijk. Hij had op dat moment al behoorlijk wat tekst in de vergaarbak gelegd. Een pijnlijk vakantie-incident gaf de verhaallijnen nog meer pit. ‘Ik wist al dat ik het over een trouwfeest wilde hebben en over de onwaarschijnlijke mix van mensen die bij zo’n gelegenheid samenkomt. Maar ik miste nog een uitgangspunt. Tot ik tijdens het joggen in Frankrijk ben aangevallen door een buizerd’, vertelt hij. ‘Die moet zich bedreigd gevoeld hebben en dook recht op mijn hoofd af. Twee dagen later probeerde diezelfde vogel het nog een keer!’ Het bleek niet enkel een straffe anekdote voor de privékring, maar ook een sterke binnenkomer voor een voorstelling.

En de muzikaliteit en poëzie die Vanden Broecke in de tekst verweefde? Daarvoor was Leaves of Grass van de Amerikaanse schrijver Walt Whitman een belangrijke inspiratiebron. ‘Leaves of Grass is een organisch gegroeid dichtwerk’, vertelt de acteur. In 1855 verscheen een eerste bundel met die titel. Maar in de daaropvolgende decennia bleef Whitman de bundel herzien en uitbreiden. ‘Zo is het uitgegroeid tot een lijvig werk van bijna 500 gedichten. Je kunt Leaves of Grass zien als een lyrische handleiding bij het leven. Het is heel bedwelmend om te lezen, het dendert maar voort, maar het klinkt vooral erg muzikaal en er zit enorm veel liefde voor de taal in. Ik vond dat een mooie stijl om een verhaal in te vertellen: je kunt je publiek er heel goed in meeslepen.’

Ook De Woordenaar kun je zien als zo’n muzikale handleiding bij het leven. Maar bestaat dat eigenlijk wel, een handleiding bij het leven? En is het zelfs maar wenselijk om er één te hebben? ‘Ik betwijfel of het een goede zaak zou zijn’, zegt Bruno Vanden Broecke. ‘Ik denk zelfs dat elke poging om zo’n handleiding te schrijven bij voorbaat gedoemd is om te mislukken. Ze zou niet meer zijn dan een bijsluiter die na een vluchtige lezing in de vuilnisbak belandt. Het leven laat zich immers niet leiden, het leven leidt zichzelf.’

Tekst: Ines Minten
Foto: © Tine De Wilde
Uit: buurten september 2022

Ontdek ons aanbod

  • Babycafé
    (c)fixi

    Babycafé: babymassage

    Ontmoetingsmoment voor ouders met jonge kindjes

    ma 15 april 2024, 09:30–12:00
    Buurthuis
  • Workshop

    Smart Café

    Bestanden in de Cloud

    di 16 april 2024, 14:00–17:00
    Lokaal Dienstencentrum De Boomgaard

Meer nieuws

  • Gemeenschapskrant

    ‘Klanten zijn enorm dankbaar voor onze hulp’

    01/03/24

    Werken voor de gemeente of het OCMW, wat houdt dat precies in? Misschien denk je spontaan aan de diensten bevolking of burgerlijke stand, maar er zijn nog zo veel andere boeiende functies te ontdekken. Deze maand gaan we op de koffie bij Heidi Vanderrusten (48), die al 24 jaar voor de dienst Gezinszorg van het OCMW werkt.

  • Gemeenschapskrant

    Op wandel met Jan De Sutter: 'Oude liefde roest niet'

    01/03/24

    Hoeft het te verbazen dat het Onze-Lieve-Vrouwinstituut de favoriete Rodense plek is van oud-schooldirecteur Jan De Sutter? Maar ook het Waterloos Veld en het Zoniënwoud zijn plekjes die hij een warm hart toedraagt.

  • Gemeenschapskrant

    Palliatieve zorg met een glimlach

    01/03/24

    ‘België mag trots zijn. Het is het enige land ter wereld waar patiëntenrechten, palliatieve zorg en euthanasie wettelijk geregeld zijn’, stelt professor Wim Distelmans. Hij is de bezieler van het enige expertisecentrum Waardig Levenseinde in België en Europa. Distelmans trekt aan de alarmbel. De palliatieve thuiszorg heeft op korte termijn extra middelen nodig.