Randnieuws: Groot tekort aan huisartsen in de Rand
20/10/25
Volgens cijfers van het RIZIV stijgt het aantal huisartsen in ons land de laatste tien jaar. Tot daar het goede nieuws. Want ondanks de stijging kan het tekort toch niet worden opgevangen en al zeker niet in de groeiende Vlaamse Rand.
‘De bevolking neemt toe, zeker in de Vlaamse Rand. Maar het aantal huisartsen groeit niet evenredig mee’, zegt professor huisartsengeneeskunde Dirk Devroey (VUB). ‘Er zijn in ons land in 2023 wel 288 actieve huisartsen bij gekomen, maar om het tekort weg te werken, zouden dat er 500 moeten zijn. De druk op de artsen is hoog, want ze verzorgen ook meer patiënten dan de voorgaande jaren, mede doordat de wachtlijsten bij specialisten steeds langer worden. De bevolking wordt bovendien ook ouder en de pathologie complexer. Consultaties duren daardoor ook langer.’
Groepspraktijken
‘Maar de cijfers zeggen niet alles’, zegt Devroey. ‘Je moet de cijfers goed interpreteren. Heel wat oudere artsen in Overijse zijn gestopt, maar door de 4 groepspraktijken stijgt het aantal nu wel van 17 naar 21. Dat is ook het geval voor Hoeilaart (van 8 naar 10) en Tervuren (van 20 naar 25). Alleen werkt die stijging het tekort hier niet weg. Om een arts die met pensioen gaat en die in een solopraktijk ontzettend veel uren presteerde te vervangen, heb je tot 2 jonge artsen nodig. Een groepspraktijk kan wel jonge artsen aantrekken, maar die presteren niet zo veel uren als in een solopraktijk. Vroeger was een arts bijna 7 op 7 onbeperkt beschikbaar. Dat zie je niet vaak meer, omdat jonge artsen een goede balans tussen hun werk- en privéleven steeds belangrijker vinden. Daarnaast zit je hier ook met de hoge vastgoedprijzen en de taalbarrière. Die eerste maken het nog lastiger om een eigen praktijk op te richten. In onze streek spreekt minder dan een derde van de patiënten Nederlands. Artsen moeten nu dus verschillende talen beheersen en dat blijkt voor velen toch een obstakel om zich in de Rand te vestigen.’
De faciliteitengemeenten
Opvallend is dat er, volgens de cijfers van het RIZIV (zie tabel) grote verschillen zijn tussen de gemeenten in de Vlaamse Rand. Zo daalde in de periode 2013-2023 het aantal huisartsen fors in Sint-Genesius-Rode (12 naar 9), Wezembeek-Oppem (14 naar 8) en Kraainem (14 naar 11), terwijl de bevolking net toenam. De situatie in alle drie de gemeenten is problematisch. Is het toeval dat dit faciliteitengemeenten zijn? ‘We weten dat de populatie in die gemeenten iets ouder is en dat er minder groepspraktijken zijn’, zegt Devroey. ‘De vastgoedprijzen zijn er ook nog hoger dan elders in de Rand.’
Patiëntenstop uit noodzaak
Dokter Devroey is sinds 1991 huisarts in Overijse. Samen met zijn echtgenote had hij een duopraktijk, maar in 2016 richtten ze Dokterspraktijk 535 op. ‘Een groepspraktijk heeft als voordeel dat dokters elkaar kunnen afwisselen, zo is er altijd permanentie’, legt Devroey uit. ‘Jonge artsen kunnen zo beter de balans tussen werk en privé bewaken.’ Een van die jonge artsen is Roya Zolfaghari (30). Zij is al twee jaar vaste huisarts in Dokterspraktijk 535. ‘We zijn met een team van vier vaste artsen, een arts in opleiding en een praktijkmedewerker’, vertelt Roya. ‘Hoewel onze praktijk al vrij groot is, merken we dat er steeds meer werk is. Eerst hadden we een beperking op het aantal patiënten, ondertussen is er een patiëntenstop. Het blijft wel moeilijk om nee te zeggen. Maar op een bepaald moment kan je niet anders meer, omdat je anders steeds minder tijd hebt voor de patiënten die je opvolgt als huisarts. Ik blokkeer soms tijdsblokken in mijn agenda om mensen toch te kunnen zien.’
Roya legt uit dat mensen die geen huisarts meer vinden in hun eigen gemeente uit noodzaak dan maar opnieuw proberen in een buurgemeente. ‘We merken ook in de wachtpost dat er steeds meer patiënten komen uit Wezembeek-Oppem omdat er een patiëntenstop is. Maar ik merk ook dat er in Sint-Genesius-Rode, waar ik van afkomstig ben, een ernstig tekort is. Ik heb ook in de Zennevallei gewerkt en de wachtpost wordt er overbelast met mensen die geen huisarts vinden. Ze komen ook regelmatig langs voor een medicatievoorschrift, maar dat is natuurlijk niet de bedoeling. De wachtpost is er voor dringende medische vragen. Mensen worden dan boos, wat weer voor extra druk op de schouders van de artsen zorgt.’
Dokter Google
Dokter Mark Huylebroeck (65), ondervoorzitter van Huisartsenvereniging Harno regio Noordrand (150 huisartsen), verhuisde vorig jaar van Wemmel naar een groepspraktijk in Meise. ‘Ik woon in Meise, dus ik werk nu veel dichter bij huis’, zegt Huylebroeck. ‘We merken bij Harno dat jonge artsen er vroegtijdig mee stoppen, omdat de administratieve last te groot wordt en omdat de druk van de patiënten toeneemt. Patiënten worden steeds veeleisender. Dat heeft onder andere met ‘dokter Google’ te maken. Het internet zorgt ervoor dat mensen al een mening over hun situatie gevormd hebben, terwijl het toch nog steeds de arts is die de juiste diagnose moet stellen; niet het internet. Huisartsenwachtposten worden ook vaker geraadpleegd voor zaken die niet dringend zijn. Het remgeld bedraagt bij ons 6 euro, dus komen mensen zelfs met een insectenbeet of een sneetje, terwijl ze zoiets vroeger zelf thuis behandelden.’
‘Bij Harno proberen we oudere huisartsen te motiveren om toch nog een aantal uren te presteren. Ik word volgend jaar 65 en kan dus met pensioen, maar ik wacht nog even. Ik doe het nog heel graag. Het is wel zo dat in onze regio heel wat huisartsen tussen 55 en 65 jaar oud zijn. Je weet dus dat er tegen 2030 een pensioengolf aan komt. Hoe gaan we al die artsen vervangen? Als een voltijdse arts met pensioen gaat, moet die vaak vervangen worden door 2 jongere artsen, omdat zij een balans zoeken tussen gezin en werk. Steeds meer artsen kiezen er ook voor om zich te specialiseren, waardoor er minder polyvalente artsen zijn.’
Tekst: Joris Herpol
Foto: © Filip Claessens
Uit: buurten oktober 2025
