Patrick Vanlaeke (uiterst rechts op de foto, red.) is penningmeester van de vzw. Hij werkte 42 jaar in het brandwondencentrum van het Militair Hospitaal in Neder-Over-Heembeek, als verpleegkundige, hoofdverpleegkundige en later als coördinator. Nu is hij twee jaar met pensioen. ‘Tijdens mijn carrière zag ik niet alleen volwassenen op onze brand-wondenafdeling belanden, maar regelmatig ook kinderen en jongeren. Om hun verblijf in het ziekenhuis wat aangenamer te maken, wilden we met het personeel graag speelgoed aankopen of een clown inschakelen. Om dat allemaal te kunnen regelen, richtten we met een hele groep collega’s in 1997 vzw Pinocchio op.’

De vzw steunt kinderen en jongeren die brandwonden hebben opgelopen. ‘Eerst beperkten we onze steun tot de kinderen die in het Militair Hospitaal van Neder-Over-Heembeek behandeld werden, maar al snel stelden we ons open voor alle brandwondenkinderen van heel België. We werken met een 80-tal vrijwilligers, die zich belangeloos inzetten’, vertelt Patrick.

Ontspanning en preventie

In eerste instantie biedt de vzw onder-steuning in de acute fase, zodra de jonge patiënten in het brandwondencentrum belanden. ‘We proberen de hospitalisatie en de verzorging zo aangenaam mogelijk te laten verlopen. Onze vrijwilligers brengen hen een bezoekje, lezen een boek met de kinderen of spelen samen een spelletje. Elke dinsdagnamiddag komt er een clown, die voor wat afleiding zorgt. Daarnaast geven we ook financiële ondersteuning, want de kosten voor de hospitalisatie, verzorging of regelmatig vervoer naar het ziekenhuis kunnen hoog oplopen.’

‘We doen ook aan preventie, door bijvoorbeeld te gaan spreken in scholen of aanwezig te zijn op opendeurdagen bij de brandweer. Preventie is nog altijd nodig, want elke dag lopen 1 à 2 kinderen of jongeren een brandwonde op. In bijna 90 procent van de gevallen is warm water de boosdoener. Een pot kokend water op het vuur, hete soep of koffie... De keuken blijft een plek waar veel gevaar schuilt. Ook wanneer de frietketel aanstaat of de barbecue brandt, hou je kinderen het best uit de buurt. Maar we zien ook kindjes die zwaar verbrand geraken in een huisbrand of omdat ze experimenteren met lucifers’, zegt hij.

Littekens

‘De hoofdfocus van vzw Pinocchio ligt echter op de nazorgperiode, zodra de kinderen genezen zijn van hun brandwonden en het ziekenhuis mogen verlaten’, vertelt Patrick. ‘Dan begint een intensieve periode, waarin de littekens nog een doorgedreven behandeling vergen. Voor veel jongeren is de behandeling van hun littekens een levenslang traject, met dagelijks crèmes smeren en veel kinesitherapie. Vaak komt er ook plastische heelkunde bij kijken.’

Om de behandeling te ondersteunen en de re-integratie van kinderen te bevorderen, organiseert vzw Pinocchio diverse kampen. ‘Een thermaal kuurkamp voor 6- tot 18-jarigen, een moeder- kindkamp voor de allerkleinsten en een re-integratiekamp voor jongeren tot ongeveer 18 jaar die ooit een brandwonde hebben opgelopen. Na al die jaren is dat een hechte vriendengroep geworden’, zegt Patrick.

Preisoep

Onder hen ook Nathalie Cornelis (34). Zij raakte als 9-jarige verbrand toen ze hete preisoep over zich heen kreeg. ‘Ik had tweedegraads brandwonden op mijn buik en handen, maar die zijn inmiddels volledig genezen. Op mijn rechterbovenbeen had ik brandwonden in de derde graad’, vertelt ze.
In totaal lag Nathalie anderhalve maand in het ziekenhuis en achteraf moest ze nog twee jaar actief revalideren. Voor Nathalie was vzw Pinocchio een cruciaal onderdeel van haar aanvaardings- en genezingsproces. ‘Pinocchio heeft mijn leven veranderd. Nadat ik de brandwonden had opgelopen, werd ik gepest op school. Ze noemden me een verbrand konijn dat te lang op de barbecue had gelegen. Als kind is dat keihard.’

Een jaar na het ongeluk ging Nathalie voor het eerst mee op kamp. ‘Daar ging een hele nieuwe wereld voor me open. Door kennis te maken met andere lotgenoten heb ik leren relativeren. Want ik kwam er in contact met kinderen die littekens op hun gezicht of hun handen hadden. Op plekken die ze – in tegenstelling tot mijn brandwonden – niet konden verstoppen. Er waren ook kinderen die een familielid in een huisbrand hadden verloren. Daar besefte ik dat mijn situatie wel meeviel.’

Zelfvertrouwen

‘Het kamp gaf me ook mentale rust. Je moest geen uitleg geven, je moest je tegenover niemand verantwoorden. Begrepen worden zonder iets te moeten zeggen, vond ik enorm verhelderend.’ Dat is meteen ook de reden waarom Nathalie zich vandaag als vrijwilliger inzet op de kampen van vzw Pinocchio. ‘Ik vind het prachtig dat ik nu een voorbeeld kan zijn voor anderen. Dat ik kan aantonen dat je ook met brandwonden een perfect normaal leven kunt leiden, en dat een mens meer is dan alleen het uiterlijke, ondanks alle schone schijn die op sociale media circuleert.’

‘Tijdens het Pinocchiokamp krijgen kinderen het spreekwoordelijke duwtje in de rug, een portie zelfvertrouwen en veerkracht om te blijven doorgaan met de lange en vaak pijnlijke revalidatie en het mentale herstelproces. Op die kampen heb ik mijn littekens allemaal aanvaard’, vertelt Nathalie. ‘Dat is wie ik ben, ze horen bij mij. Diezelfde gedachte wil ik graag doorgeven aan een volgende generatie.’

Heidi Wauters
uit: Buurten december 2023 / januari 2024